Chiny to kraj, który z pewnością aspiruje do miana najważniejszego światowego mocarstwa. Pod względem nominalnej wielkości gospodarki, Państwo Środka wciąż ustępuje USA, ale ta sytuacja może się zmienić w ciągu następnych 10 lat – 15 lat. W związku ze wzrostem gospodarczego znaczenia Chin, zmienia się także pozycja tamtejszej waluty. Juan nie jest już postrzegany jako typowo egzotyczna jednostka monetarna i systematycznie zwiększa swój udział w obrotach międzynarodowego rynku walutowego (FOREX).
Juan chiński, yuan renminbi, CNY
Z juanem coraz częściej mają do czynienia również polscy przedsiębiorcy. Warto zdawać sobie sprawę, że wiele krajowych firm sprowadza gotowe produkty z Chin albo zleca produkcję określonych przedmiotów (np. elektroniki) w chińskich fabrykach. Można spodziewać się, że ten trend będzie coraz bardziej widoczny w kolejnych latach.
Informacje na temat juana, interesują nie tylko przedsiębiorców posiadających kontakty w Chinach. O walucie z Państwa Środka, powinna coś wiedzieć każda osoba, która interesuje się gospodarką. Właśnie dlatego przygotowaliśmy obszerny opis juana.
Juan – symbol oraz podział waluty
W Polsce chińska waluta jest powszechnie zapisywana z uwzględnieniem standardowego symbolu ISO 4217 (CNY). Ten międzynarodowy symbol to skrót od angielskiego określenia „chinese yuan”. Warto zdawać sobie sprawę, że na dalekowschodnich rynkach używany bywa również skrót „CNH” albo „RMB”.
Drugi skrót ma związek ze słowem „renminbi”. W tym kontekście warto wytłumaczyć, skąd wynika specyficzne nazewnictwo chińskiej waluty. Przypomina ono nieco system dotyczący funta szterlinga.
W przypadku Wielkiej Brytanii, nazwa „funt szterling” stanowi ogólne określenie krajowej waluty, a samo słowo „funt” oznacza tylko jednostkę monetarną. Podobna sytuacja dotyczy waluty z Chin. W Państwie Środka nazwa „renminbi” (dosłownie „waluta ludowa”) jest ogólnym określeniem chińskiego pieniądza, a „juan” oznacza jednostkę walutowa. W związku z tym wydaje się, że chińska waluta powinna być nazywana „juanem” albo „juanem renminbi”. Używanie samego słowa „renminbi” w kontekście juana jest mniej poprawne.
Dowiedz się więcej o nazwie, historii i specyfice brytyjskiego funta >
Symbol CNY
Kwestia jednoznakowego symbolu juana też zasługuje na uwagę. Wspomniana waluta często bywa oznaczana przy pomocy takiego samego symbolu, jak ten który jest wykorzystywany dla jena japońskiego („¥”). Opisywana sytuacja oczywiście może stanowić źródło nieporozumień i pomyłek. Dlatego w praktyce spotykany jest również symbol „CN¥”. Chińczycy posiadają własne jednoznakowe oznaczenia juana (圆 , 元), ale te symbole są trudne do używania w krajach wykorzystujących inny alfabet niż chiński.
Przeczytaj nasz ciekawy opis dotyczący specyfiki oraz historii japońskiego jena >
Interesująco przedstawia się również kwestia nazwy chińskiej waluty. Określenie „renminbi” („waluta ludowa”) pojawiło się, gdy komuniści na rok przed całkowitym przejęciem władzy w Chinach, poprzez oficjalną nazwę postanowili zaakcentować ludowy charakter nowej waluty. Słowo „juan” posiada z kolei znacznie starszy rodowód. Jego etymologia jest związana z pojawieniem się w cesarskich Chinach srebrnych monet z Zachodniej Europy. Takie monety (głównie hiszpańskie dolary), przez cztery wieki przywozili ze sobą europejscy kupcy pojawiający się w południowochińskich portach. Europejskie monety oddawane w zamian za jedwab i porcelanę, szybko zyskały miano „juanów” (w dosłownym tłumaczeniu „okrągłych”). Warto wiedzieć, że mianem „juana” określano też srebrną i okrągłą monetę w czasach dynastii Qing. Więcej o tych historycznych aspektach, napiszemy w kolejnym rozdziale naszego artykułu.
Podział juana
Interesujące wydaje się nazewnictwo podjednostek juana. Warto wiedzieć, że juan dzieli się na:
- 10 jiao (角)
- 100 fenów (分)
Jak widać, Chińczycy przyjęli najbardziej praktyczny, dziesiętny podział swoich pieniędzy. Trzeba zdawać sobie sprawę, że nazwa „jiao” ma charakter oficjalny i jest rzadko używana przez mieszkańców Chiń. Jedna dziesiąta część juana zwykle bywa określana mianem „mao”. Wbrew pozorom, to określenie nie ma nic wspólnego z Mao Tse-tungiem (Mao Zedongiem). W języku chińskim, słowo „mao” oznacza „pióro” i prawdopodobnie odzwierciedla niewielką wagę jednego jiao. Warto wspomnieć, że sam juan również posiada potoczną i często wykorzystywaną nazwę. Mowa o słowie „kuai” oznaczającym „kawałek (kruszcu)”. Nazwa najmniejszej podjednostki juana (fen) oznacza z kolei „mały kawałek”. W kontekście nazewnictwa warto wspomnieć, że uczestnicy międzynarodowego rynku walutowego (FOREX-u) czasem nazywają juana „wujkiem Mao” (Uncle Mao). Pochodzenie tej potocznej nazwy stanie się jasne, gdy spojrzymy na najnowszą serię chińskich banknotów (patrz druga poniższa grafika).
Wymień CNY w kantorze internetowym
Monety yuana
Wcześniej warto jednak przyjrzeć się monetom, które aktualnie są używane w Państwie Środka. Mowa o następujących nominałach:
- 1 fen
- 2 feny
- 5 fenów
- 1 jiao (10 fenów)
- 5 jiao
- 1 juan (10 jiao/100 fenów)
Chińskie metalowe pieniądze są łatwo rozpoznawalne z uwagi na obecność Godła Chińskiej Republiki Ludowej (patrz monety 1 fen, 2 feny oraz 5 fenów) albo motywów kwiatowych – orchidei, lotusa i chryzantemy (1 jiao, 5 jiao oraz 1 juan). Przedstawiona poniżej moneta o nominale o 1 juana to rzadsza edycja z wizerunkiem chińskiego smoka (wybita w Roku Smoka). Większość monet jedno – juanowych przedstawia jednak chryzantemę (patrz kolejna grafika).
Poniższa grafika przedstawiająca chińskie banknoty, bardzo dobrze tłumaczy nam, dlaczego juan doczekał się przydomka „wujek Mao”. Wódz chińskiej rewolucji Mao Zedong widnieje na każdym z nowych banknotów wprowadzanych od 1999 roku. Dla mieszkańców wielu innych krajów, szokujący może wydawać się fakt, że osoba odpowiedzialna za śmierć co najmniej 30 milionów Chińczyków, została upamiętniona na banknotach.
Banknoty chińskie
Poniższa grafika przedstawia pięć banknotów z wizerunkiem Mao, zaliczanych do najnowszej serii (emitowanej od 2005 r.). Mowa o następujących banknotach:
- 5 juanów z wizerunkiem Mao oraz przedstawieniem góry Tai Shan
- 10 juanów z wizerunkiem Mao oraz przedstawieniem Trzech Przełomów Jangcy
- 20 juanów z wizerunkiem Mao oraz pejzażem okolic Guilin
- 50 juanów z wizerunkiem Mao oraz przedstawieniem Pałacu Potala w Lhasie
- 100 juanów z wizerunkiem Mao oraz przedstawieniem Wielkiej Hali Ludowej w Pekinie
Wyślij CNY transferem walutowym
Poniższa grafika przedstawia również wciąż używane starsze banknoty z czwartej serii, na których sportretowano Chińczyków należących do różnych grup etnicznych. Mowa o następujących banknotach: 1 jiao, 5 jiao, 1 juan oraz 2 juany. Warto zwrócić uwagę, że niektóre nominały chińskich pieniędzy występują zarówno w formie banknotów, jak i metalowych monet. Taka sytuacja jest charakterystyczna również dla Ukrainy oraz Rosji.
Historia waluty Chin
Chińska cywilizacja jest jedną z najstarszych na świecie. Właśnie dlatego historia tamtejszej waluty stanowiłaby materiał na grubą pozycję książkową. My zajmiemy się najnowszą historią pieniądza w Państwie Środka, która zaczyna się pod koniec XIX wieku. Właśnie wtedy (w 1889 r.) pojawiła się współczesna moneta zwana juanem. Miała ona taką samą wartość jak srebrne meksykańskie peso i dzieliła się na 100 odpowiedników centa (zwanych fenami) oraz 10 jiao. Warto zwrócić uwagę, że ten dziesiętny podział juana utrzymał się do dziś. W początkowym okresie, juany oraz ich podjednostki były emitowane przez prywatne banki. Cesarski rząd dopiero w 1903 r. zaczął emitować pierwsze monety w systemie juana. Te pieniądze zastąpiły wcześniejsze monety miedziane oraz srebrne sztabki (używane w formie pieniądza kruszcowego). Reforma monetarna nie uratowała jednak cesarstwa, które już znacznie wcześniej zaczęło się chylić ku upadkowi.
Po detronizacji ostatniego cesarza z dynastii Qing (1912 r.), w Chinach rozpoczął się okres republikański. Upłynął on pod znakiem: dyktatury Yuana Shikaia, rządów lokalnych watażków, rywalizacji pomiędzy Komunistyczną Partią Chin (założoną w 1921 r.) i chińskimi nacjonalistami z Kuomintangu oraz krwawych walk z japońskim okupantem (1937 r. – 1945 r.). Warto wspomnieć, że Kuomintang po przejęciu władzy w sporej części dzisiejszych Chin, próbował uporządkować wewnętrzną sytuację kraju i zreformować gospodarkę. Jednym z przejawów tej polityki była emisja juana przez bank centralny (Centralny Bank Republiki Chińskiej). Poniżej został przedstawiony przykładowy banknot 5 juanów z 1936 roku, którego używano na obszarach pozostających pod kontrolą Republiki Chińskiej. Na tym banknocie widnieje podobizna Sun Jat – sena, czyli pierwszego prezydenta Republiki Chińskiej i twórcy Kuomintangu.
Pomimo wysiłków nacjonalistów z Kuomintangu, do czasu rozpoczęcia wojny japońsko – chińskiej (1937 r.), nie udało się im pokonać rebeliantów z Komunistycznej Partii Chin. Warto wspomnieć, że to ugrupowanie też emitowało własną walutę w latach 30 – tych. Dodatkowym problemem była obecność w obiegu monet i banknotów emitowanych przez lokalnych watażków. Niektóre regiony zachodnich Chin od 1915 r. znajdowały się pod kontrolą takich samozwańczych przywódców.
Wymień CNY w kantorze internetowym
Lata wojny Chińczyków z japońskim okupantem (1937 r. – 1945 r.) też upłynęły pod znakiem monetarnego chaosu i braku kontroli nad emisją pieniądza. Co gorsza, swoje monety oraz banknoty emitowali również Japończycy okupujący północną część Chin. Warto wspomnieć, że w tym czasie komuniści pozostawali w strategicznym sojuszu z nacjonalistami. Po kapitulacji Japonii, wspomniane ugrupowania znów wznowiły wzajemne walki. Ostatecznie szala zwycięstwa przechyliła się na stronę Komunistycznej Partii Chin, a pozostała część sił nacjonalistycznych znalazła schronienie na Tajwanie. Partia komunistyczna ogłosiła utworzenie ludowego pieniądza (renminbi) jeszcze przed ostatecznym rozbiciem sił Kuomintangu.
Po całkowitym przejęciu władzy w kraju, komuniści ustanowili tzw. pierwszego juana jako jedyną walutę. Poniższa grafika przedstawia przykładowy banknot pierwszego juana z 1949 r. Warto zwrócić uwagę, że tylko przez pewien czas możliwe było wymienianie pieniędzy emitowanych przez republikański rząd na nowe banknoty. Mimo tego bardzo wysoka inflacja pozostawała poważnym problemem (podobnie jak w latach 1937 – 1948). Ze względu na silną dewaluację pierwszego juana i liczne fałszerstwa, już w 1955 r. wprowadzono kolejną reformę monetarną oraz wymianę banknotów. Tak zwany drugi juan podlegał wymianie po kursie stanowiącym równowartość 10 000 komunistycznych juanów z pierwszej emisji.
Kolejna wymiana juanów miała miejsce już siedem lat później (w 1962 r.). Nowe banknoty cechowały się znacznie lepszymi zabezpieczeniami. W tym czasie chiński bank centralny realizował już politykę polegająca na utrzymywaniu bardzo wysokiego kursu juana względem najważniejszych światowych walut. Taka polityka kursowa pozwalała na tani import różnych maszyn i urządzeń oraz rozbudowę bazy produkcyjnej kosztem eksportu. Charakterystycznym elementem chińskiej polityki kursowej, było również przyznanie centralnemu bankowi monopolu na wykonywanie rozliczeń międzynarodowych. W ten sposób, komunistyczny rząd zyskał kontrolę nad przepływami kapitału. Taka walutowa izolacja Chin, skutkowała jednak ożywioną wymianą juana na czarnym rynku.
Zmiany pod koniec lat 70-tych XX wieku
Radykalna zmiana polityki kursowej Chin, miała miejsce pod koniec lat 70 – tych. Reforma została wymuszona przez rosnące potrzeby krajowej gospodarki i konieczność większej interakcji z zagranicznymi inwestorami. Warto wspomnieć, że pierwsze walutowe zmiany z 1978 r. (wprowadzone dwa lata po śmierci Mao Zedonga), były efektem nowego kursu politycznego, który przyjął reformator Deng Xiaoping. Dzięki działaniom Denga, możliwe stało się np. utworzenie specjalnych stref ekonomicznych dla inwestorów zza granicy.
Pod koniec lat 70 – tych minionego wieku, chińskie władze przyjęły nowe rozwiązanie w zakresie kursów, które umożliwiło firmom handlującym z zagranicznymi kontrahentami na samodzielne rozporządzanie walutą. Kolejnym ciekawym rozwiązaniem była stopniowa dewaluacja juana w stosunku do dolara. Taka urzędowa zmiana kursu (z 1,5 CNY za 1 USD do 2,8 CNY za 1 USD) najpierw dotyczyła transakcji handlowych, a później wszystkich rozliczeń (1984 r.). Warto wspomnieć, że rozliczenia walutowe z zagranicznymi kontrahentami, nadal były kontrolowane przez lokalne urzędy. Tym niemniej system walutowy Chin został wyraźnie zliberalizowany. Mocna dewaluacja waluty wygenerowała natomiast korzyści dla krajowych eksporterów i położyła podwaliny pod ekspansję chińskich produktów na zagraniczne rynki. W kolejnych latach, chińskie władze nadal prowadziły politykę osłabiania juana względem dolara. Kurs USD/CNY w kolejnych latach wynosił odpowiednio:
- czerwiec 1986 r. – 3,2
- grudzień 1989 r. – 4,7
- grudzień 1993 r. – 5,8
- styczeń 1994 r. – 8,7
W latach 1997 – 2005 kurs juana względem dolara był utrzymywany na poziomie zbliżonym do 8,3 (patrz poniższy wykres). Taka polityka kursowa Chin zapewniająca im przewagę eksportową, oczywiście wzbudzała kontrowersje wśród partnerów handlowych.
Wymień CNY w kantorze internetowym
Opisywana wcześniej polityka kursowa chińskich władz, zakończyła się w 2005 r. (na wskutek nacisków USA). Wtedy doszło do wzrostu wartości CNY względem dolara trwającego mniej więcej przez trzy lata. W odpowiedzi na eskalację kryzysu finansowego (2008 r./2009 r.), chińskie władze monetarne znów wróciły do ścisłej kontroli kursu. Ta kontrola (trwająca do dziś), ma bardziej dyskretny charakter niż poprzednio. W oficjalnych przekazach pojawia się informacja mówiąca o tym, że Chiny stosują system płynnego kierowanego kursu walutowego. Jednakże reakcja notowań CNY na różne gwałtowne bodźce pozwala sądzić, że kluczową rolę odgrywają decyzje administracyjne, a nie wnioski płynące z analizy koszyka walut głównych partnerów handlowych. Polityka Ludowego Banku Chin nakierowana na utrzymywanie niskich notowań juana względem głównych walut, skutkuje regularnym wzrostem wartości chińskich rezerw walutowych. Te rezerwy wzrastają, gdyż chiński bank centralny na ogromną skalę kupuje waluty obce (zwiększając w ten sposób podaż juana).
Wyślij CNY transferem walutowym
Z ust chińskich przywódców czasem padają zapewnienia, że Państwo Środka będzie dążyć do liberalizacji swojej polityki kursowej. Pewne przesłanki pozwalają jednak sądzić, że takie zapewnienia były i są tylko elementem dyplomatycznej gry. W tym kontekście warto na przykład wspomnieć o wzmożonych kontrolach transakcji kapitałowych, które wprowadzono na początku 2017 r. Takie środki miały zapobiec odpływowi kapitału z chińskiego rynku po wyborze Donalda Trumpa na prezydenta USA. Trzeba też zdawać sobie sprawę, że w Chinach nadal obowiązują np. limity transakcji walutowych dotyczących osób prywatnych (50 000 USD rocznie). Pomimo upływu lat, nadal można zauważyć niechęć chińskich władz do znoszenia rozwiązań zapewniających kontrolę nad przepływem kapitału. Tamtejsi decydenci obawiają się, że pozbawiony kontroli spekulacyjny kapitał, będzie skutecznie destabilizował gospodarkę. Takie przekonanie jest m.in. efektem kryzysu finansowego w Azji Południowo – Wschodniej (1997 r.).
Emitent, wartość emisji i zasięg obowiązywania waluty Chin
W naszym opisie już wcześniej pojawiła się wzmianka o Ludowym Banku Chin. Sama nazwa tej instytucji sugeruje, że jej początki były związane z przejęciem władzy przez chińskich komunistów. Konkretniej rzecz ujmując, Ludowy Bank Chin został założony pod koniec 1948 r. W roli emitenta pieniądza zastąpił on przeniesiony na Tajwan Centralny Bank Republiki Chińskiej. Co ciekawe, od 1950 r. do 1978 r. Ludowy Bank Chin był jedynym bankiem na terenie całego kraju. W związku z tym, wspomniany bank musiał świadczyć usługi dla osób prywatnych oraz przedsiębiorstw państwowych. Reformy wprowadzane przez ekipę Denga Xiaopinga skutkowały zakończeniem monopolu banku centralnego na usługi finansowe. Uwolniona od dodatkowych obowiązków instytucja, mogła się zająć wyłącznie swoimi głównymi celami, czyli emisją pieniądza i prowadzeniem polityki monetarnej. Ludowy Bank Chin zajmuje się również kontrolą nad systemem płatniczym, kontrolą kursu walutowego, obsługą budżetu państwa i zarządzaniem rezerwami walutowymi.
Wymień CNY w kantorze internetowym
Warto wspomnieć, że Ludowy Bank Chin ze względu na ogromne rezerwy monetarne (zbliżone do PKB Niemiec) obecnie jest największym bankiem centralnym na świecie. Kontrolę nad działaniami tej instytucji, sprawuje jej prezes oraz zarząd. Z formalnego punktu widzenia, chiński bank centralny posiada dużą autonomię w prowadzenia polityki monetarnej, która dodatkowo została zwiększona po zmianie przepisów z 2003 r. W praktyce, niezależność Ludowego Banku Chin budzi poważne wątpliwości. Nie jest tajemnicą, że najważniejsze decyzje ekonomiczne zapadają na szczeblu rządowym, a bank centralny odpowiada głównie za realizację gospodarczej strategii rządu i bieżącą kontrolę nad kursem walutowym.
Opisywana instytucja na swojej stronie głównej podaje między innymi dane o podaży pieniądza. Te informacje wskazują, że w czerwcu 2017 r. agregat pieniężny M2 dla juana wynosił 163,1 bln CNY (89,7 bln zł). Podany wynik uwzględnia między innymi wartość depozytów bankowych oraz gotówki pozostającej w obiegu. Porównywalna wartość agregatu pieniężnego M2 dla Polski, w czerwcu 2017 r. wynosiła 1,2 bln zł. Nietrudno zauważyć, że mamy do czynienia z ogromną różnicą podaży krajowego pieniądza w Polsce i Chinach. Tę różnicę po części można wytłumaczyć dysproporcją w wielkości obydwu gospodarek. Tak jak już wspomnieliśmy, chińska gospodarka pod względem nominalnego PKB zajmuje drugie miejsce na świecie, a jej nominalna wartość mierzona PKB w 2016 r. wynosiła 11,2 bln USD (według danych Banku Światowego). W analogicznym zestawieniu dotyczącym wielkości nominalnego PKB, Polska zajęła 23 pozycję z wynikiem wynoszącym 0,47 bln USD. Jeszcze większe znaczenie ma polityka Ludowego Banku Chin. Wspomniana instytucja poprzez częste interwencje walutowe wprowadziła do obiegu ogromną ilość juanów i rozbudowała swoje rezerwy walutowe do kolosalnych rozmiarów. Na bardzo dużą podaż juanów wpływa również potężna nadwyżka handlowa, którą Chiny utrzymują już od wielu lat (nie tylko w relacjach handlowych ze Stanami Zjednoczonymi).
Wyślij CNY transferem walutowym
Interesująco przedstawia się również kwestia obowiązywania juana jako środka płatniczego. Wbrew pozorom, opisywaną walutę wykorzystują nie tylko Chińczycy. Juana jako swoją jednostkę monetarną w 2015 r. przyjęło afrykańskie Zimbabwe. Wspomniany kraj zrezygnował z własnej waluty (dolara Zimbabwe), która kompletnie zdewaluowała się na wskutek inflacji wynoszącej nawet 231 milionów procent rocznie (sic!). Wprowadzenie juana w Zimbabwe jest wyrazem wdzięczności lokalnych władz dla Chin za umorzenie długów handlowych. Warto wspomnieć, że Zimbabwe wcześniej przyjęło już dwie inne jednostki rozliczeniowe – dolara USA i południowoafrykańskiego randa.
W nawiązaniu do zasięgu juana trzeba dodać, że tej waluty nie używają dwa specjalne, postkolonialne regiony Chin – Hongkong oraz Makau. Pierwsze z tych terytoriów używa dolara hongkońskiego (HKD), a drugie pataki (MOP). Oczywiście na terenie Makau i Hongkongu, juan jest szeroko akceptowany, a jego wymiana nie stanowi problemu. Można przypuszczać, że po wygaśnięciu okresu autonomii obydwu wymienionych terytoriów (Hongkong – 2047 rok, Makau – 2049 rok), ich jedyną walutą stanie się juan.
Polityka monetarna emitenta CNY
Nie ulega wątpliwości, że chiński bank centralny musi działać w specyficznych warunkach. Dla rządu w Pekinie, priorytetem jest utrzymanie stabilnego i odpowiednio niskiego kursu walutowego. Władze monetarne równocześnie muszą dbać o stabilność gospodarki, która wykazuje się niepokojącym wzrostem zadłużenia gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Innym problemem są szybko rosnące ceny mieszkań w największych miastach. Wystarczy tylko wspomnieć, że nowe lokale z Pekinu w trakcie dwóch lat (styczeń 2015 r. – grudzień 2016 r.) podrożały o prawie 40%. W takich warunkach, naturalnym rozwiązaniem wydaje się podniesienie głównej stopy procentowej Ludowego Banku Chin z poziomu 4,35% (tym bardziej, że prognozy zakładają szybki wzrost inflacji w najbliższych kwartałach – patrz niebieska linia na trzecim z poniższych wykresów). Problem polega na tym, że podwyżka stopy procentowej spowodowałaby umocnienie juana względem dolara (niekorzystne dla chińskich eksporterów).
Wymień CNY w kantorze internetowym
Za brakiem podwyżek stopy procentowej przemawiają również inne względy. Długookresowe prognozy (patrz poniższy wykres) zakładają stopniowy spadek dynamiki chińskiego PKB (do poziomu niższego od 6,0% w 2020 r.) oraz stopniowy wzrost bezrobocia, które obecnie oscyluje na poziomie niższym od 4%. Rodzi się pytanie, czy w obliczu coraz gorszych prognoz wzrostu gospodarczego, chińskie władze będą chciały pozwolić na podwyżkę kosztu pieniądza. Trzeba również zdawać sobie sprawę, że podwyżka stóp procentowych będzie oznaczała wzrost rat i kłopoty ze spłatą wielu kredytów detalicznych oraz firmowych.
W związku z konfliktem różnych interesów oraz priorytetów gospodarczych, specjaliści agencji badawczej Euromonitor zakładają, że Ludowy Bank Chin jeszcze przez dłuższy czas utrzyma stopy procentowe na poziomie zbliżonym do obecnego (patrz czwarty z poniższych wykresów). Sukcesywne podwyżki mają się rozpocząć dopiero w 2020 roku. Mowa o centralnym scenariuszu prognoz Euromonitora, a nie dwóch scenariuszach szokowych zakładających gwałtowne spowolnienie gospodarcze (brązowa linia) lub wojnę handlową z USA (różowa linia).
Specyfika i znaczenie waluty CNY na rynku FOREX
Juan stanowi przykład waluty, która bardzo szybko zwiększa swoje znaczenie na międzynarodowym rynku FOREX (patrz poniższa tabela). Dane Banku Rozrachunków Międzynarodowych (BIS) wskazują, że udział CNY w obrotach FOREX-u rósł następująco:
- 2001 rok – 0,0% (35 miejsce)
- 2004 rok – 0,1% (29 miejsce)
- 2007 rok – 0,5% (20 miejsce)
- 2010 rok – 0,9% (17 miejsce)
- 2013 rok – 2,2% (9 miejsce)
- 2016 rok – 4,0% (8 miejsce)
Wyślij CNY transferem walutowym
Dane BIS wskazują, że jeszcze w 2010 r. juan cechował się podobnym udziałem rynkowym, jak polska waluta. Obecnie juana pod względem znaczenia międzynarodowego nie można już porównywać ze złotym. Według danych BIS, udział złotego obrotach rynku FOREX przedstawia się następująco:
- 2001 rok – 0,5% (18 miejsce)
- 2004 rok – 0,4% (19 miejsce)
- 2007 rok – 0,8% (17 miejsce)
- 2010 rok – 0,8% (18 miejsce)
- 2013 rok – 0,7% (22 miejsce)
- 2016 rok – 0,7% (22 miejsce)
W świetle danych Banku Rozrachunków Międzynarodowych wydaje się, że nawet pomimo spowolnienia chińskiej gospodarki, juan niebawem ma szansę wyprzedzić franka szwajcarskiego i dolara kanadyjskiego pod względem znaczenia na FOREX-ie. W zasięgu CNY znajduje się również dolar australijski (patrz poniższa tabela). Wzrost udziału juana w wartości FOREX-owych obrotów, na pewno będzie zależał od polityki chińskiego rządu. Wprowadzane ostatnio restrykcje dotyczące przepływów kapitałowych odstraszają inwestorów. Spore znaczenie ma również nierynkowy sposób ustalania notowań CNY. Gdyby chińska waluta funkcjonowała w systemie prawdziwego kursu płynnego (ze sporadycznymi interwencjami banku centralnego), to jej znaczenie międzynarodowe na pewno byłoby o wiele większe od obecnego.
Znaczenie CNY i PLN na rynku FOREX (2001 r. – 2016 r.) | ||||||
Waluta
↓ |
2001 r. | 2004 r. | 2007 r. | 2010 r. | 2013 r. | 2016 r. |
Wartościowy udział danej waluty w obrotach FOREX-u | ||||||
Dolar amerykański (USD) | 90% | 88% | 86% | 85% | 87% | 88% |
Euro (EUR) | 38% | 37% | 37% | 39% | 33% | 31% |
Jen (JPY) | 24% | 21% | 17% | 19% | 23% | 22% |
Funt brytyjski (GBP) | 13% | 16% | 15% | 13% | 12% | 13% |
Dolar australijski (AUD) | 4% | 6% | 7% | 8% | 9% | 7% |
Dolar kanadyjski (CAD) | 4% | 4% | 4% | 5% | 5% | 5% |
Frank szwajcarski (CHF) | 6% | 6% | 7% | 6% | 5% | 5% |
Juan renminbi (CNY) | 0% | 0% | 0% | 1% | 2% | 4% |
Korona szwedzka (SEK) | 2% | 2% | 3% | 2% | 2% | 2% |
Peso meksykańskie (MXN) | 1% | 1% | 1% | 1% | 3% | 2% |
Złoty (PLN) | 0% | 0% | 1% | 1% | 1% | 1% |
Źródło: opracowanie Kurencja.com na podstawie danych Banku Rozrachunków Międzynarodowych (raport Triennial Central Bank Survey z 2016 r.)
Notowania juana oraz jego zmienność
Na jednym z poprzednich wykresów, prezentowaliśmy kurs juana oraz dolara amerykańskiego. Teraz warto dokładniej przypatrzeć się zmienności notowań juana względem złotego. Poniższa tabela prezentują taką zmienność dla chińskiej waluty oraz innych ważnych walut (USD, EUR, JPY, GBP i CHF) w czterech analizowanych okresach (ostatni 1 miesiąc, ostatnie 3 miesiące, ostatni 1 rok i ostatnie 3 lata).
Wymień CNY w kantorze internetowym
Już tradycyjnie najmniejszą zmiennością cechuje się waluta najbardziej powiązana ze złotym, czyli euro. Tak jak można przypuszczać, dla juana odnotowano dużą zmienność. W każdym z analizowanych przedziałów, znalazła się jednak waluta posiadająca większy współczynnik zmienność kursu (w stosunku do złotego) niż CNY. Mowa o franku szwajcarskim (ostatni 1 miesiąc i ostatnie 3 lata), jenie japońskim (ostatnie 3 miesiące) oraz funcie brytyjskim (ostatni 1 rok).
Zmienność notowań CNY oraz głównych walut
w stosunku do złotego (wrzesień 2017 r.) |
||||
Analizowany wskaźnik →
Waluta ↓ |
Wskaźnik zmienności kursu
w stosunku do złotego* |
|||
ostatni
1 miesiąc |
ostatnie 3 miesiące | ostatni 1 rok | ostatnie
3 lata |
|
Juan renminbi (CNY) | 9,19 | 7,06 | 7,62 | 9,49 |
Dolar amerykański (USD) | 9,01 | 7,44 | 8,32 | 9,54 |
Euro (EUR) | 4,57 | 4,43 | 4,80 | 5,78 |
Jen japoński (JPY) | 9,35 | 8,13 | 9,00 | 10,84 |
Funt brytyjski (GBP) | 6,67 | 7,45 | 9,15 | 9,34 |
Frank szwajcarski (CHF) | 9,43 | 7,04 | 6,18 | 11,73 |
*- Wskaźnik zmienności to zannualizowane odchylenie standardowe z wahań danej pary walutowej,
Źródło: opracowanie Kursjuana.pl na podstawie danych www.RatesFx.com z 3 września 2017 r.
Ciekawostki związane z juanem
Wszystkie poprzednie opisy, które publikowaliśmy w ramach cyklu „Wszystko co chciałbyś wiedzieć o walutach” kończyły się kilkoma ciekawostkami na temat danej waluty. Ciekawostek nie może również zabraknąć w przypadku jednostki walutowej tak potężnego kraju jak Chiny. Warto wiedzieć, że:
- Chiny były pierwszym krajem, w którym wprowadzono papierowe pieniądze (banknoty). Stało się to za czasów dynastii Song (lata 960 – 1279), gdy kupcy oprócz wzrostu obrotów handlowych (na wskutek gospodarczego prosperity), zaczęli również odczuwać ciężar metalowych monet. Użycie papierowych pieniędzy w Chinach opisał podróżnik Marco Polo (jako pierwszy Europejczyk). Co ciekawe, te papierowe chińskie banknoty nie posiadały pokrycia w kruszcu. Później ten brak pokrycia kruszcowego spowodował hiperinflację z powodu nadmiernego dodruku pieniądza.
- O pojawieniu się wizerunku Mao Zedonga na nowej (piątej) serii chińskich banknotów, zadecydowały dość nietypowe względy. Wielu Chińczyków mieszkających na prowincji ma kłopoty ze sprawnym czytaniem. Dla takich osób, twarz Mao może być po prostu rozpoznawalnym symbolem władzy.
- Nazwa juana, japońskiego jena i koreańskiego wona ma tę sama etymologię. Nazwy wszystkich tych walut nawiązują do przymiotnika „okrągły”, jakim określano pieniądze przywożone przez europejskich kupców.
- Juan to jedyna z dziesięciu najważniejszych walut na FOREX-ie, której kursy nie są ustalane na zasadach rynkowych